Termin „czakra” najczęściej tłumaczony jest jako okrąg. Koncepcja czakr jest istotną częścią mitologii dharmicznych, w tym hinduizmu i buddyzmu. Najogólniej czakra opisywana jest jako punkt w ciele, w którym krzyżują się szlaki energii.
Czakra opis w różnych tradycjach
Święte teksty hinduizmu opisują istnienie ciała subtelnego z jego punktami energetycznymi, czakrami rozlokowanymi wzdłuż osi ciała i skomunikowanymi przez kanały, którymi płynie siła życiowa, prana. Najistotniejsze są trzy kanały: centralny kanał suszumna, łączący podstawę kręgosłupa ze szczytem głowy oraz dwa kanały zaczynające się w nozdrzach i zbiegające się z kanałem głównym u jego podstawy. Joga sprawia, że w kanałach zaczyna krążyć energia życiowa. Model zakładający sześć czakr, stał się dominującym sposobem przedstawiania ezoterycznej anatomii. Ośrodki energetyczne zlokalizowane są w splocie słonecznym, rejonie genitaliów i krocza, serca, gardła, pomiędzy oczami i na szczycie głowy. Każda z sześciu, siedmiu czy dwunastu czakr ma inną specyfikę, włada inną sferą rzeczywistości subiektywnej i obiektywnej. Jednak nie zachodzi ścisły podział pomiędzy kompetencjami, każda czakra może wpływać na cały organizm.
Czakramy różnią się od siebie emitowanymi barwami i przypisanymi symbolami. Lotos o różnej liczbie płatków jest najczęściej wykorzystywanym znakiem. Czakry kolory:
- muladhara (czakra korzenia) – czerwony,
- svadhistana (czakra sakralna) pomarańczowy,
- manipura (splotu słonecznego) – żółty,
- anahata (czakra serca) – zielony,
- vishuddha (czakra gardła) – niebieski,
- adżn (czakra trzeciego oka) – indygo,
- sahasrara (czakra korony) -fioletowy.
Czakry powiązane są także z różnymi kamieniami, klejnotami czy olejkami eterycznymi.
Czakry jak odblokować? Sprawczość czakr odblokować można stymulując je zarówno praktykami medytacyjnymi, przebywaniem w miejscach o szczególnych właściwościach energetycznych, jak i noszeniem przy sobie właściwych kamieni.
Czakry w hinduizmie – ujarzmianie żywiołów
Pięć żywiołów wyłania się z pramaterii i miesza z sobą tworząc otaczającą nas rzeczywistość i determinując ludzką naturę. Tak nauczają Upaniszady. Żywioł akasi (przestworza) wyłania się z Brahmana, z akasi powstaje waju (powietrze), z powietrza agni (ogień), z ognia ap (woda). Upaniszady podkreślają związek pomiędzy żywiołami, praną (tchnieniem) i zmysłami. Każdy z żywiołów jest ewolucją prakriti, prapodstawy wszystkich zjawisk materialnych i psychicznych. Prakriti manifestuje się w organizmach żywych, tworzy świadomość i umysł oraz w obiektywnej rzeczywistości, kreując otaczający świat. W ciele człowieka miejscami, w których ogniskują się wszystkie te modalności są cakry (czakry).
Czakry i joga Kundalini
Większość szkół jogi kundalini wyróżnia sześć głównych czakr i jedną dodatkową. Piśmiennictwo tantryczne definiuje czakrę jako wir energetyczny zlokalizowany w ciele astralnym. Czakrę opisuje się także jako punkt styczny makro- i mikrokosmosu, w niej manifestują się subiektywne i obiektywne elementy rzeczywistości. Czakramy pozwalają oddziaływać na żywioły i ujarzmiać je. Wyróżnia się następujące ośrodki: – wisuddha-akasa, elementy manifestujące się przez nią: dźwięk, mowa, ucho, – anahata-waju i jej manifestacje: czucie, ręką, skóra, – manipura-agni i jej manifestacje: barwa, mogą, oko, – swadhishana-ap i jej manifestacje: smak, narząd rozmnażania, język, – muladhara-prithiwi i jej manifestacje: zapach, narząd wydalania, nos. Każdemu z powyższych ośrodków odpowiadają inne warstwy kosmiczne i stany świadomości. System czakr, jak każde inne religijne wyobrażenie, jest sposobem kategoryzacji, porządkowania otaczającej rzeczywistości, aby ułatwić wierzącym poruszanie się w niej. Tak też, jako modele mikro- i makrokosmosu, postrzegają czakry badacze religii wschodu.
Wykorzystanie czakr w jodze kundalini
Kundalini jest jedną z bardziej znaczących ścieżek jogi. Ta forma jogi bywa nazywana oczyszczaniem żywiołów. Termin kundalini (pierścień, zwinięty) oznacza siłę psychiczną, umożliwiająca duchową ewolucję. Symbolem kundalini jest zwinięty wąż śpiący w czakrze podstawy, muladhara. Siła jogi, wyzwalana podczas jej praktykowania ma na celu przebudzenie węża mocą czakry podstawy i otwarcie drzwi do wyzwolenia. Proces polega na poruszeniu węża i zachęceniu go do przejścia w górę, przez pozostałe czakry, aż do sahasrara, co jest równoznaczne z osiągnięciem samadhi i wyzwoleniem. Kundalini, od czakry podstawy do sahasrara, miejsca poza czasem i przestrzenią, przemieszcza się pod drodze nakreślonej przez czakramy. Przebycie kolejnych etapów drogi jest równoznaczne ze wzrostem świadomości, odtworzeniem procesów kosmologicznych. Ścieżka ta ma na celu ponowne połączenie się żywiołów i dotarcie do punktu, z którego wyłonił się kosmos. Osoba, osiągająca najwyższą czakrę, w pełni utożsamia się z jednością, doświadcza samadhi – bycia w środku swej prawdziwej Jaźni.
Bioenergoterapeutyczny podział czakr
Koncepcją czakr znajduje się również w orbicie zainteresowań bioenergoterapeutów. Stosują oni podział na siedem ośrodków:
– muladhara, powiązana z poczuciem bezpieczeństwa, zaspokojeniem fundamentalnych potrzeb egzystencjalnych oraz potrzeby kontaktu z przodkami. Odpowiada za zdrowie jelita grubego i nóg,
– svadhistana, powiązana ze sterami seksualności, kreatywności, twórczości. Odpowiada za zdrowie narządów płciowych i stan układu endokrynologicznego,
– manipura, powiązana ze sferą emocji i ich kontroli. Odpowiada za zdrowie układu pokarmowego,
– anahata, powiązana z miłością i szczodrością. Odpowiada za zdrowie układu krwionośnego i kręgosłupa,
– vissudha, powiązana z budowaniem relacji społecznych i lojalnością. Odpowiada za zdrowie narządu głosu i tarczycy,
– adżna, powiązana z intuicją i zdolnościami jasnowidzenia. Odpowiada za wzrok i słuch,
– sahasrara, powiązana z komunikacją z siłami nadnaturalnymi. Odpowiada za zdrowy umysł.
Kosmofizjologia a medycyna
Istnieje opinia, że psychofizyczne funkcje i procesy opisane przez psychologów Zachodu i myślicieli Wschodu są komplementarne, gdyż są przejawami ludzkiej psyche. Przykładem są analogie pomiędzy psychoanalityczną koncepcją nieświadomości a opisami doznań joginów w ich podróży po ścieżkach czakr. Ciekawym rozwinięciem tego spojrzenia jest holistyczna perspektywa podejścia do choroby. Holizm jest teorią głoszącą, że całość nie może być sprowadzona do sumy części, a świat stale ewoluuje tworząc nowe całości. W medycynie i psychologii holizm jest podjęciem zakładającym, że schorzenia danej osoby mogą być wyjaśnione jedynie dzięki uznaniu, że jednostka tworzy całość ze środowiskiem, w którym żyje. W tym nurcie zwraca się baczną uwagę nato jak odblokować czakry i możliwości wykorzystania religijnych koncepcji w poprawie stanu zdrowia współczesnego człowieka.
